Ana dilinden başka bir dil öğrenme, kimi zaman bireysel bir istekken kimi zaman da bir zorunluluktur. Mülteci olarak Türkiye’de yaşayan Suriyeliler için yeni bir dil öğrenme gayreti, bu anlamda bir zorunluluk olarak düşünülebilir. Aileleriyle birlikte Türkiye’ye sığınan Suriyeliler, günlük hayatta temel ihtiyaçlarını karşılamak için Türkçe ile iletişim kurmak durumunda kalmaktadırlar. Dolayısıyla konuşma dilinde yaygın olarak yer alan kalıp ifadeler, ilişki sözleri vb. zamanla farkında olmadan kullandıkları yapılara dönüşmektedir.
İlişki sözleri, iletişimin sağlıklı gerçekleşmesini ve bir dile olan hakimiyeti göstermesi açısından dil öğretiminde önemli görülmektedir. Türkçe açısından ele alındığında sabah görülen birine, “günaydın”, kusurlu davranılan kişiye “özür dilerim”, hastaya “geçmiş olsun” ifadelerinin kullanımı, öğrenicinin hedef dilin konuşma becerisine ilişkin farkındalığını göstermenin yanı sıra kültürel etkileşimin de gerçekleştiğinin bir ölçütüdür. Bu bağlamda çalışmada Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin, hastane örneğinde günlük hayatlarında kullandıkları Türkçe ilişki sözlerini belirlemek amaçlamıştır. Araştırmacılar tarafından çeşitli amaçlar doğrultusunda kullanılma durumunda kalan ilişki sözlerinden bir form oluşturulmuş, bu formun geçerlik ve güvenirliği uzman görüşü ile sağlanmış daha sonra muayeneye gelen Suriyeli hastaların sağlık personeli ile olan karşılıklı konuşmaları üç ay boyunca gözlemlenmiş ve hangi ilişki sözlerini kullandıkları belirlenmeye çalışılmıştır.
Açık, F. ve Demir, A. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler. TÜBAR, 30, 51-72.
Aksan, D. (2004). Türkçenin Söz Varlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
Altındiş, M. (2013). Türkiye’de Mülteciler, Salgın Hastalıklar ve Korunma. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 28, 64-67.
Çaydaş, A. (2016). Gazi Üniversitesi Tömer ve İzmir Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Setlerinde Kullanılan Kalıp Sözlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
Balcı, M. ve Melanlıoğlu, D. (2016). Yabancı öğrenicilerin Türkçe yazma becerilerinin bağdaşıklık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi-Türkçe Öğretimi Özel Sayısı, (67), 115-128.
Buz, S. (2003). Aile Politikalarına Mülteciler Boyutunda Bir Bakış. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 6.
CEFR (2009). Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni Öğrenme-Öğretme-Değerlendirme. Ankara: MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
Demirel, M. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçede Kalıp Sözlerin Öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Gökdayı, H. (2011). Türkçede Kalıp Sözler. İstanbul: Kriter Yayınları
Gürkan, M. (2006). Sosyolojik Açıdan Göç ve Yasadışı Göç Hareketleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Kılıç, S. Z. (2015). The Use of Formulaıc Language by Englısh As a Language (EFL) Learners in Writing Proficiency Exams.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilkent Üniversitesi, Ankara.
Koç, B. (2015).
Korkmaz, A. Ç. (2014). Sığınmacıların Sağlık ve Hemşirelik Hizmetlerine Yarattığı Sorunlar. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1 (1), 37-42.
Korkut, R. (2010). Türkiye’de Sığınmacı ve Mülteciler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Melanlıoğlu, D. (2017). Dil öğretiminde metin ve metin seçimi. (Editörler: Hayati Develi, Cemal Yıldız, Mustafa Balcı, İbrahim Gültekin ve Deniz Melanlıoğlu). Uygulamalı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi el kitabı (2 cilt). İstanbul: Kesit Yayınları.
Özdemir, E. (2000). Erdemin Başı Dil. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1),
Savignon, S. (1991). Communicative Language Teaching: State of the Arts. TESOL Quarterly, 25 (2), 261-277.
Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Shahraki, N. R. ve Seyedrezaei, S. H. (2015). The Relationship between EFL Learners’ Language Anxiety and their Willingness to Communicate. Journal of Language Sciences & Linguistics, 3 (5), 96-101.
Stevick, E. W. (1980). Teaching Language: A Way and Ways. MA: Newbury House.
Şahin, C. (2001). Yurt Dışı Göçün Bireyin Psikolojik Sağlığı Üzerindeki Etkisine İlişkin Kuramsal Bir İnceleme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2).
TELC (2013). Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi Öğrenim, Öğretim ve Değerlendirme. Ankara: MEB Yayınları.
Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yayınları.
Yavuz, Ö. (2015). Türkiye’deki Suriyeli Mültecilere Yapılan Sağlık Yardımlarının Yasal Ve Etik Temelleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (30), 265-280.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
